Το “Κοινωνικό Μοντέλο της Αναπηρίας” , μέσα από μια Καλοκαιρινή Εμπειρία …

Της Λούλας Βέρμπη *
Κολυμπάμε συνήθως όλη η Οικογένεια αυτά τα χρόνια στην Κυανή Ακτή Πρέβεζας.

Ήταν η πρώτη φορά φέτος που γνωριστήκαμε 3 οικογένειες παιδιών με Αναπηρία στην ίδιο μέρος , στην ίδια στιγμή , μέσα στην θάλασσα της Κυανής Ακτής.
Και ίσως ήταν από τις λίγες φορές που δεν αισθάνθηκα ούτε εγώ, ούτε αυτοί οι μοναδικοί….
Και πως προέκυψε αυτό;
Τυχαία;
Όχι ακριβώς.
Γιατί σε αυτήν την Παραλία υπάρχει πρόσβαση από το παρκάρισμα μέχρι την αμμουδιά , έχει σύστημα Seatrac ( SeaAccess) , έχει ντουζιέρα , ειδικό χώρο αλλαγής ρούχων και τουαλέτα για άτομα ΑμεΑ.
Και εκεί μπορούμε να είμαστε εμείς οι γονείς διευκολυμένοι και σχετικά ξεκούραστοι.
Μπορούμε να πηγαίνουμε εκεί κάθε μέρα και όχι να χρειαζόμαστε 2 ημέρες ξεκούρασης από ένα μπάνιο που μπορεί να φαντάζει Safari ….
Και τι συμβαίνει διαδοχικά ,ως κοινωνικά δυναμικά, το ένα μετά το άλλο , όταν είμαστε συχνά έξω σε όλα τα κοινωνικά περιβάλλοντα εμείς οι οικογένειες παιδιών με Αναπηρία ή τα Άτομα με Αναπηρία ;
1 η κοινωνικοποίησή μας

2 η αλληλεπίδραση με όλους
3 η ορατότητα μας
4 η εξοικείωση του Κοινωνικού συνόλου με το διαφορετικό
και τελικώς,
5 η κοινωνική συμπερίληψη .
Και όπως τώρα τα λέμε, τελικά φαίνεται να υπάρχει πρόβλημα σε τι δεν μπορεί να κάνει ο Γιάννης ή πώς έχουμε φροντίσει εμείς να κάνει αυτά που μπορεί ;
Το πρώτο ερώτημα αφορά στο Ιατρικό Μοντέλο της Αναπηρίας που εξετάζει την διάγνωση και τα ελλείμματα του Ατόμου .
Το δεύτερο ερώτημα και θέση αποτελεί το Κοινωνικό Μοντέλο της Αναπηρίας και αφορά στο γεγονός ότι αξιολογεί την «Αναπηρία» ως το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης μεταξύ των ανθρώπων που ζουν με αναπηρίες και ενός περιβάλλοντος με φυσικά, συμπεριφορικά, επικοινωνιακά και κοινωνικά εμπόδια.
Βάσει αυτού του ισχυρισμού το φυσικό, συμπεριφορικό, επικοινωνιακό και κοινωνικό περιβάλλον θα πρέπει να αλλάξουν για να επιτρέψουν στους ανθρώπους που ζουν με αναπηρίες να συμμετέχουν στην κοινωνία σε ισότιμη βάση με τους άλλους.
Ο ορισμός του κοινωνικού μοντέλου συνοψίζεται καλύτερα στον ορισμό του Disabled People’s International (δίκτυο Εθνικών Οργανισμών ή Συνελεύσεων Ατόμων με Αναπηρία) :

Σύμφωνα με το Κοινωνικό Μοντέλο της αναπηρίας, η « Αναπηρία» “κατασκευάζεται” μέσα στους κόλπους της κοινωνίας.

Σύμφωνα , τώρα ,με το Ιατρικό Μοντέλο της αναπηρίας, «Αναπηρία» είναι μια κατάσταση υγείας που εξετάζεται από ιατρικό προσωπικό. Τα άτομα με αναπηρία πιστεύεται ότι είναι διαφορετικά σε σύγκριση με αυτό που ονομάζεται “φυσιολογικό” . Η «Αναπηρία» βάσει λοιπόν του Ιατρικού της Μοντέλου θεωρείται κατάσταση που πρέπει να απασχολεί το ίδιο το άτομο.

Το Ιατρικό Μοντέλο της αναπηρίας σχετίζεται περισσότερο λοιπόν με το τι ένα άτομο δεν μπορεί να κάνει και τι δεν μπορεί να είναι.

Το Κοινωνικό Μοντέλο βλέπει την «αναπηρία» ως το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης μεταξύ των ανθρώπων που ζουν με αναπηρίες και ενός περιβάλλοντος με φυσικά, συμπεριφορικά, επικοινωνιακά και κοινωνικά εμπόδια. Ως εκ τούτου, φέρει τον ισχυρισμό ότι το φυσικό, συμπεριφορικό, επικοινωνιακό και κοινωνικό περιβάλλον θα πρέπει να αλλάξουν για να επιτρέψουν στους ανθρώπους που ζουν με αναπηρίες να συμμετέχουν στην κοινωνία σε ισότιμη βάση με τους άλλους.

Η προσέγγιση του Κοινωνικού Μοντέλου δεν αρνείται την πραγματικότητα της Αναπηρίας, αλλά πρέπει νσ οδηγεί το φυσικό, συμπεριφορικό, επικοινωνιακό και κοινωνικό περιβάλλον να αποδεχθεί την Αναπηρία ως μία αναμενόμενη περίπτωση της ανθρώπινης ποικιλομορφίας.

Το Κοινωνικό Μοντέλο επιδιώκει να αλλάξει την κοινωνία, προκειμένου να αποδεχθεί τους ανθρώπους που ζουν με Αναπηρία .

Το Κοινωνικό Μοντέλο της αναπηρίας είναι πλέον ο διεθνώς αναγνωρισμένος τρόπος προσέγγισης και αντιμετώπισης της «Αναπηρίας».

Έτσι λοιπον δεν αρκεί μόνο να νοιαζόμαστε θεωρητικά και συναισθηματικά για τα Άτομα με Αναπηρία.
Χρειάζεται να σχεδιάζουμε με βάσει τις Ανάγκες τους για ΑΥΤΑ βάσει ΑΥΤΩΝ και να τροποποιούμε κατά περίπτωση τους ήδη υπάρχοντες σχεδιασμούς όπου είναι εφικτό .
Γιατί τελικά ΠΡΟΣΒΑΣΗ = ΣΥΜΠΕΡΙΛΗΨΗ.
Εύχομαι τέτοιες όμορφες συναντήσεις να μου “επιτραπεί” να τις έχω και στα Ιωάννινα σύντομα !
Τις αναμένω στο “Πάρκο Πυρσινέλλα” και στο “Κεντρο για το Παιδί” και τις φαντάζομαι στα City Breaks και σε όλα αυτά που Σχεδιάζουμε !
Γιατί όλοι μαζί , είναι καλύτερα!
Η μαμά του Γιάννη.
*MSDc Παιδίατρος – Αναπτυξιολόγος/ Πρόεδρος ΑμεΑ Κυψελη Ιωαννίνων